Lyle en Erik Menendez worden in 1996 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf zonder de mogelijkheid tot voorwaardelijke vrijlating voor de moord op hun ouders, José en Mary Menendez, op 20 augustus 1989. De broers, toen 21 en 18 jaar oud, schieten hun ouders dood in hun villa in Beverly Hills. Volgens de broers is de moord een wanhopige daad van zelfverdediging na jarenlang misbruik. Beweringen die toen nog door de rechtbank werden afgewezen als verzachtende omstandigheden.
Op 13 mei 2025 heeft rechter Michael Jesic van het Hooggerechtshof van Los Angeles County hun straffen gewijzigd van levenslang zonder kans op vrijlating naar 50 jaar tot levenslang, waarmee ze direct in aanmerking komen voor voorwaardelijke vrijlating.
De reden hiervoor is dat ze destijds jongvolwassenen waren, dus beiden onder de 26, en volgens nieuwe Californische wetgeving komen veroordeelden onder die leeftijdsgroep in aanmerking voor herbeoordeling van hun straf.
De rechter stelde bovendien dat de broers aanzienlijke tekenen van rehabilitatie hebben getoond tijdens hun detentie. Ze behaalden beiden universitaire diploma’s, werkten als mentoren binnen de gevangenis, en toonden consistent spijt en zelfinzicht. Hoewel de aanklager hiertegen bezwaar maakte, benadrukkend dat er nog steeds geen volledige verantwoordelijkheid is genomen voor hun daden, besloot de rechter dat de tijd rijp is voor heroverweging.
De broers zullen op 13 juni 2025 verschijnen voor het “parole board” van Californië. Tegelijk zal gouverneur Gavin Newsom een gratieverzoek in overweging nemen, wat mogelijk hun definitieve vrijlating kan versnellen. De beslissing markeert een historisch moment in een van Amerika’s bekendste familiedrama’s en werpt nieuwe vragen op over rechtvaardigheid, herstel en de rol van jeugdigheid in het strafrecht.
5 vragen aan oud-rechtenstudent en mediadeskundige Martina* over de zaak van Erik en Lyle Menendez.
1. Denk je dat ze vervroegt vrij kunnen krijgen?
Er is een goede kans dat ze vervroegd vrij kunnen komen, vooral nu er meer aandacht is voor de mogelijke context van misbruik binnen hun gezin. In recente jaren zijn er meer herzieningen geweest van zaken waarin kindermishandeling een rol speelde. Nieuwe bewijzen of een andere maatschappelijke kijk op hun trauma kunnen bij de herbeoordeling van hun straf meewegen.
2. Hoeveel invloed heeft de publieke opinie op beslissingen zoals deze?
Publieke opinie kan indirect invloed hebben, vooral via media-aandacht. Wanneer een zaak veel publieke steun of aandacht krijgt, kan dat druk uitoefenen op rechters of commissieleden. Dat betekent niet dat beslissingen puur op basis van sentiment genomen worden, maar de sfeer in de samenleving kan het juridische wel beïnvloeden.
3. Waarom werden hun claims van misbruik destijds niet voldoende onderzocht of geloofd?
In de jaren ’90 was er minder begrip voor het psychologische effect van langdurig misbruik, zeker bij jongens of binnen rijke gezinnen. Er was ook sprake van twijfel, omdat het pas na de moorden ter sprake kwam. Veel mensen dachten toen dat het een verdedigingsstrategie was. Inmiddels weten we dat slachtoffers vaak pas laat durven spreken, zeker als ze jarenlang onder controle stonden van hun misbruikers.
4. Wat zijn de volgende stappen in het proces richting voorwaardelijke vrijlating?
Hun advocaten zullen waarschijnlijk een verzoek indienen op basis van nieuwe feiten of veranderde omstandigheden. Daarna volgt een beoordeling door de “parole board” waarbij wordt gekeken naar hun gedrag in de gevangenis, het risico op maatschappelijke herintegratie. Ook slachtoffers of nabestaanden mogen hun standpunt inbrengen.
5. Zullen de broers in staat zijn om te re-integreren in de maatschappij na zoveel jaren in de gevangenis?
Dat is moeilijk te zeggen. Ze hebben meer dan drie decennia in een streng gecontroleerde omgeving doorgebracht. Hun sociale vaardigheden, technologiekennis en emotionele ontwikkeling zijn niet op peil met de buitenwereld. Maar er zijn programma’s en hulpinstanties die hen kunnen begeleiden. Alles hangt af van hun bereidheid en de ondersteuning die ze krijgen.
*Achternaam is bij de redactie bekend
