We kennen het gevoel allemaal, het is weer maandagochtend. Je moet weer vroeg je bed uit om op tijd te vertrekken naar school. Eenmaal aangekomen om half 9 zit je onderuit gezakt in je stoel. Wat de docent vertelt gaat als een waas langs je heen. Niet zo gek, want je moet eigenlijk nog uitslapen, en dat reflecteert op je schoolprestaties. Waarom beginnen we eigenlijk nog zo vroeg als we weten dat jongeren betere presenteren als we later beginnen?
Slaaproblemen zijn een veel voorkomend probleem bij jongeren. Zo groeit het aantal jongeren dat kampt met slaapproblemen van 14% uit naar 22%. Een op de 10 jongeren geeft aan dat ze dagelijks problemen ondervinden van het slaapgebrek, blijkt uit cijfers van het CBS. Ouders en docenten geven vaak aan dat jongeren dan maar eerder naar bed zouden moeten gaan. Alleen is dit lang niet zo makkelijk zo als mensen doen over komen. In de puberteit maak je een hormoon aan dat voorkomt dat je gemakkelijk in slaap valt. Dit in combinatie met het feit dat jongeren dankzij hun telefoon altijd op aan staan, zorgt ervoor dat veel jongeren een slaaptekort hebben.
Eerste uur om kwart voor tien
Met dit in gedachten roepen verschillende onderzoekers op tot een latere starttijd op school. Zo zou het eerste uur niet om half 9 moeten zijn, maar om kwart voor tien, benoemt wetenschapper Barbra Galland. Wie denkt dat jongeren simpel weg later naar bed zouden gaan, zitten fout. Uit onderzoek blijkt dat jongeren vooral slaapwinst halen uit het later kunnen opstaan. Een land waar dit van toepassing is: Finland. Finse jongeren hoeven pas op school te zijn -tussen negen uur en kwart voor 10-wanneer hun eerste uur begint. Meestal eindigen hun schooldagen rond een uurtje of 2, dit in combinatie met lange pauzes. Is het Finse schoolsysteem ligt de focus op kwaliteit boven kwantiteit van het leren. Gezien het succes van het Finse schoolsysteem, zou het hier in Nederland zeker kunnen werken.
ROC-Teammanager Bjorn Roozeboom: ‘Het is hier wel eens losjes op tafel gekomen’
Op ons eigen ROC van Twente is het onderwerp van eerder beginnen ook wel ter sprake gekomen, benoemt teammanager Bjorn Roozenboom. ‘Het is hier wel eens losjes op tafel gekomen, toen ik nog docent was is daar wel serieus over gesproken. Uit een enquête die wij op studenten hebben los gelaten blijkt dat veel studeten er niet veel voor voelen om later te beginnen als ze ook later eindigen. Omdat ze dan in de problemen komen met bijvoorbeeld hun bijbaantje.’
Wanneer er een verkorte schooldag ter sprake komt benoemt teammanager Bjorn dat regeltechnisch het zeker een mogelijkheid is. ‘Alleen een verandering heeft ook altijd een keerzijde, wanneer je schooldagen verkort leg je een hogere belasting op de verantwoordelijkheid van de student. Velen zullen dit wel kunnen, alleen velen zullen hier ook moeite mee hebben. Idealiter zouden we kant op kunnen gaan waar leerlingen zelf kunnen indelen wanneer ze op school zijn. Waar ze zelf kunnen kiezen welke hulp ze wel en niet nodig hebben. Uiteindelijk gaat het er om dat je kan laten zien wat je kunt. Dat dit voor de ene student in minder tijd kan dan de andere, daar geloof ik heilig in.’